Monday, October 8, 2007

Μmm... Beer!!!

Mmm… Beer! Χαρακτηριστική ατάκα του Homer Simpson, διάσημου λάτρη της μπύρας, με την σκέψη της και μόνο. Και πώς να μην είναι λάτρης της μπύρας, ενός ποτού με ιστορία 5000 χρόνων τουλάχιστον. Η μπύρα ήταν πάντοτε το ποτό που έφερνε τους ανθρώπους κοντά. Το καταλληλότερο ποτό για καλοκαιρινές νύχτες… και μεσημέρια… και πρωινά… «φέρε μια Amstel, να ξενερώσουμε!» (όταν έχει προηγηθεί βραδιά οινοποσίας). Πίνεται παγωμένη (αν και οι ειδικοί θα πουν ότι πίνεται σε κατάλληλη θερμοκρασία, ανάλογα με το είδος της… μεταξύ μας δίκιο έχουν). Το 75% της κατανάλωσης μπύρας στη χώρα μας γίνεται από Απρίλιο μέχρι Σεπτέμβριο. Νομίζω ότι πίνεται επί το πλείστον από άντρες (προσωπική εκτίμηση) σαν απάντηση στο θεμελιώδες ερώτημα: «μπύρα ή γυναίκα; Τι είναι καλύτερο;»

Η λέξη μπύρα προέρχεται από τη μεσαιωνική αγγλική λέξη "ber", που με τη σειρά της προέρχεται από το λατινικό "bibere" που σημαίνει "πίνω". Οι πρώτες αναφορές στην ζυθοποιία προέρχονται από τους Σουμέριους και τα βάθη της ανατολής, από το 3000-2800 π. Χ. Στην αρχαία Ελλάδα η μπύρα έρχεται από τους Αιγύπτιους, αλλά θεωρείται «βαρβαρικό» ποτό και κατώτερη από το κρασί. Οι Κέλτες και τα γερμανικά φύλα γνωρίζουν την ύπαρξη της, τεκμηριωμένα από τον 1ο αιώνα π. Χ. και σήμερα οι απόγονοι τους θεωρούνται οι ειδικοί της μπύρας.

Η αποδοχή της μπύρας γίνεται μεγαλύτερη κατά τον μεσαίωνα, όπου θεωρείται βασικό τρόφιμο ακόμη και για παιδιά, αφού στις δύσκολες συνθήκες τις εποχής ήταν πρώτον ένα υγιεινό συμπλήρωμα διατροφής (δεν περιείχε και τόσο οινόπνευμα όπως σήμερα) και δεύτερον ήταν πάντοτε απελευθερωμένο από επικίνδυνους μικροοργανισμούς (λόγω του βρασίματος που προηγείται της ζύμωσης, αλλά και λόγω του οινοπνεύματος), γεγονός που δεν ίσχυε πάντα για το νερό. Επίσης μεγάλη ώθηση δίνουν τα μοναστήρια, τα οποία εντάξανε την μπύρα στα βασικά τους τρόφιμα.

Η συνέχεια ήταν ακόμη πιο ευνοϊκή για την μπύρα. Μετά το 1800 βελτιώνονται πολύ οι συνθήκες παραγωγής. Νέα είδη μπύρας αρχίζουν να εμφανίζονται και μάλιστα εξαιρετικής ποιότητας, από την στιγμή που έγινε κατανοητό, ότι χρειάζονται χαμηλές θερμοκρασίες και ταχύτητες ζύμωσης. Έτσι έγινε δυνατή η παραγωγή μπύρας χαμηλής ζύμωσης (όπου η μαγιά δεν επιπλέει κατά την ζύμωση), από την οποία ξεπήδησαν τα πιο γνωστά σήμερα είδη μπύρας, που είναι η Pilsner και η Lager.

Στη Ελλάδα, η μπύρα ήρθε στα πρώτα κιόλας χρόνια της επανίδρυσης της, χάρη στον Βαυαρό βασιλιάς μας Ότο. Ωστόσο, μέχρι και πριν μερικές δεκαετίες θεωρούνταν ένα προϊόν πολυτελείας, αφού για την απόλαυσή της ήταν απαραίτητη η ψύξη και επιπλέον ήταν πιο ακριβή από το κρασί.

Τα είδη μπύρας σήμερα είναι πολλά (ουσιαστικά κάθε ζυθοποιός μπορεί να παρασκευάσει μπύρα με τα δικά της ιδιαίτερα χαρακτηριστικά). Ωστόσο οι μπύρες κατηγοριοποιούνται βασικά ανάλογα με το είδος της μαγιάς και της διαδικασίας που χρησιμοποιείται για την ζύμωση.

Μπύρες που έχουν ζυμωθεί με αφροζύμες

Μπύρες που έχουν ζυμωθεί με βυθοζύμες

ΜΠΥΡΕΣ ΠΟΥ ΕΧΟΥΝ ΖΥΜΩΘΕΙ ΜΕ ΑΦΡΟΖΥΜΕΣ

Η ζύμωση με αφροζύμες είναι η παλαιότερη που έχει χρησιμοποιηθεί στην παραγωγή της μπύρας και μέχρι τα μέσα του 19ου αιώνα ήταν η μοναδική μέθοδος που ήταν σε χρήση.

Η διαδικασία της ζύμωσης γίνεται στους 15 – 25 οC και οι μπύρες που παράγονται έχουν τονισμένο άρωμα φρούτων. Έχουν σαν κύριο εκπρόσωπο τις ale. Σημαντικότερες χώρες-παραγωγοί τους είναι η Αγγλία, η Ιρλανδία και το Βέλγιο. Διακρίνονται πολλές υποκατηγορίες ανάλογα με το χρώμα τους, τις πρώτες ύλες και τα λοιπά τους χαρακτηριστικά.

Δεύτερη υποκατηγορία προϊόντων αφροζυμών είναι οι σταρένιες μπύρες ή weiss. Έχουν ως πρώτη ύλη το σιτάρι σε μεγάλο ποσοστό. Παράγονται κυρίως στη Γερμανία, αλλά και στο Βέλγιο και τη Β. Αμερική, είναι ανοιχτόχρωμες και χωρίζονται σε διάφορα είδη, ανάλογα με την περιεκτικότητα τους σε αλκοόλ, την πικράδα αλλά κυρίως το φιλτράρισμα τους. Άλλη κατηγορία είναι οι μπύρες Porter, με χρώμα πολύ σκούρο, έντονο άρωμα βύνης και προέλευση την Αγγλία και πιο συγκεκριμένα το Λονδίνο, όπου και πρωτοεμφανίσθηκαν σε pubs το 18ο αιώνα. Τέλος, υπάρχουν οι μπύρες τύπου Stout, με πατρίδα την Ιρλανδία. Προήλθαν ουσιαστικά από τις Porter και διακρίνονται κι αυτές σε υποκατηγορίες, ανάλογα με την περιεκτικότητα σε αλκοόλ και την πικράδα τους. Γενικά είναι σκουρόχρωμες (έως μαύρες), ξηρές ενώ για την παραγωγή τους χρησιμοποιείται καραμελοποιημένη βύνη.

ΜΠΥΡΕΣ ΠΟΥ ΕΧΟΥΝ ΖΥΜΩΘΕΙ ΜΕ ΒΥΘΟΖΥΜΕΣ

Η εξέλιξη και παραγωγή των μπιρών που παράγονται με βυθοζύμες, δεν εξελίχθηκε παρά τον προηγούμενο αιώνα λόγω ορισμένων τεχνολογικών ανακαλύψεων: Η εφεύρεση της ψυκτικής μηχανής (1871), έκανε δυνατή τη διατήρηση των χαμηλών θερμοκρασιών που απαιτούνται στη ζύμωση και σίτευση. Η ανάπτυξη μεθόδων για την κατασκευή γυάλινων φιαλών και ποτηριών σε ευρεία κλίμακα, που αντικατέστησαν τις πήλινες κούπες και περιέκτες. Η εφαρμογή του φιλτραρίσματος σε μεγάλους υγρούς όγκους (1878) έκανε δυνατή την παραγωγή εντελώς διαυγούς μπύρας και από τότε αποτελεί ένα από τα κύρια ποιοτικά κριτήρια της μπύρας.

Οι μπύρες τύπου lager, όρος που αποτελεί συχνά συνώνυμο όλων των παραγόμενων με βυθοζύμες μπυρών, αποτελούν περίπου το 90% της παγκόσμιας παραγωγής μπύρας. Ανάμεσα σε αυτές υπάρχουν οι μπύρες τύπου pilsner, οι πιο ξανθές και με εντονότερη γεύση λυκίσκου (με αρχική προέλευση από την Τσεχία), οι strong lager, συνήθως με μεγαλύτερη περιεκτικότητα σε αλκοόλ, οι Munich και Dortmunder, ειδικότεροι τύποι από τις ομώνυμες γερμανικές πόλεις και πολλές άλλες. Προϊόντα βυθοζυμών είναι και οι bock (με αρχική προέλευση από τη Γερμανία), με κυρίαρχη τη γεύση της βύνης και την πικράδα. Παλαιότερα υπήρχαν μόνο σκούρες bock ενώ τώρα υπάρχουν και πιο ανοιχτόχρωμες.

Δείτε αυτό το πολύ καλό ελληνικό blog με θέμα την μπύρα.
Όπως και το κατάλληλο ψυγείο για κάθε μπυρόβιο
(πηγή: www.findyourgadget.com)




12 comments:

Le Panao said...

Μμμ... Μπύρα... Ψήθηκα για μία τώρα αλλά δυστυχώς πρέπει να πάμε με ένα φίλο σε ένα στούντιο να παρακολουθήσουμε μια ηχογράφηση (χαχαχα!). Για να σε διορθώσω, ως καλύτερος γνώστης της ιστορίας της μπύρας, η pilsn είναι Π.Ο.Π. της Τσεχίας και οι "τύπου pilsn" λέγονται pilsner. Άρα το "τύπου pilsner" που χρησιμοποιείς είναι αδόκιμο σαν όρος ;-)

Anonymous said...

Δυστυχώς αγαπητέ Bl, θα πρέπει να συμφωνήσω με τον Panao, καθώς τέεοιου τύπου ανακρίβειες θα πρέπει να λείπουν από μια σοβαρή ιστοσελίδα. Παρόλα αυτά επειδή η προσπάθεια είναι φιλότιμη θα κάνουμε τα στραβά μάτια.
Καλές μπύρες το λοιπόν...

Bl said...

Pilsen είναι η πόλη της Τσεχίας (περιοχή Βοημίας), στην οποία πρωτοπαράχθηκε αυτού του είδους η μπύρα, στην προσπάθεια παραγωγής αρχικά, μπύρας lager. Αυτή η μπύρα ονομάστηκε pilsener ή pilsner (από τον τόπο παραγωγής της). Στην συνέχεια παράχτηκαν άλλες, με παρόμοια χαρακτηριστικά και τρόπο παραγωγής, μπύρες, που ονομάστηκαν pilsner.
Πιθανότατα, είναι κάτι σαν την σαμπάνια. Η αυθεντική παρασκευάζεται στην περιοχή Campagne της Γαλλίας, αλλά υπάρχουν πολλοί αφρώδεις οίνοι που σήμερα λέγονται σαμπάνιες ή τύπου σαμπάνιας.
Άρα ο όρος "τύπου pilsner" είναι δόκιμος.
Μήπως είχες πιει πολύ "pilsn" όταν γνώριζες την ιστορία της μπύρας και έκοψες ένα γράμμα από το όνομα της πόλης που πρωτοπαράχθηκε; (Στα τσέχικα γράφεται Plzeň)

Le Panao said...

Συμφωνώ μόνο με τις παρενθέσεις σου δυστυχώς... χε!

Le Panao said...

Το άρθρο πάντως μαμάει πέρα απ' την πλάκα.

Anonymous said...

Κάποιος αγχώθηκε! :-)

Anonymous said...

bl Για σένα ήταν το Κάποιος αγχώθηκε.

Kostis_dds said...

Δυό μέρες έλειψα κι έγινε ο χαμός... Μπράβο ρε Bl... για τα λουκάνικα όμως δε μας είπες τίποτα... Τί τύπο λούκάνικου θέλει για συνοδεία κάθε ένα από τα είδη της μπύρας που ανέφερες... ψημένο με ποιόν τρόπο κτλ κτλ????

Le Panao said...

Άσε μας κι εσύ ρε με τα λουκάνικα ακόμη δεν ήρθες. Όποιος θέλει λουκάνικα θα τα βρει στους πρόποδες του Ολύμπου το ερχόμενο Σαββατοκύριακο. Άιντε...!

Bl said...

Όχι και πρόποδες! 1200 υψόμετρο έχει... το μέρος με τα λουκάνικα...

Kostis_dds said...

Ναι... αν θυμάμαι καλά απ'την τελευταία φορά κρέμονται απ' τα δέντρα σαν τα φρουτα εκεί πάνω... :P Λουκανοχώρι το λέγανε???

Rat said...

Πραγματικά ενδιαφέρον! Ειδικά για έναν φίλο της μπύρας..;)