Friday, March 21, 2008

Masterplan of Waterfront City - Dubai, OMA

Η αναπτυξιακή εταιρεία Nakheel ανέθεσε στις αρχές του 2007 στο OMA το σχεδιασμό ενός οικιστικού συνόλου υψηλής πυκνότητας πλήρως απαλλαγμένου από την εξάρτηση του Ι.Χ. αυτοκινήτου. Στις αρχές Μαρτίου 2008 δημοσιεύτηκαν τα αποτελέσματα της δουλείας του γραφείου η οποία προβλέπει τη δημιουργία ενός τετράγωνου τεχνητού νησιού στα δυτικά του Dubai με την προβλεπόμενη οικιστική του πυκνότητα να πλησιάζει αυτή του Manhattan. Στόχος είναι να αποτελέσει η εν λόγω περιοχή, η οποία έχει έκταση 11.800m2 έναν δυναμικό πυρήνα ανάπτυξης για την ευρύτερη περιοχή, η οποία σ’ αυτή τη φάση του σχεδιασμού έχει έκταση 140.000.000m2.

Φαίνεται πως ο Koolhaas βρήκε στα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα την ευκαιρία να εφαρμόσει στην πράξη τη θεωρία του για την “generic city” (δεν ξέρω πώς θα μπορούσε να μεταφραστεί επαρκώς στα ελληνικά ο όρος “generic” όπως τον χρησιμοποιεί ο Koolhaas) στην οποία κυρίαρχη κτιριακή τυπολογία είναι ο ουρανοξύστης. Βέβαια, για να μην τον αδικήσουμε τελείως, πρέπει να πούμε ότι πίσω από ένα αστικό τοπίο με φυτεμένους ουρανοξύστες, ο Koolhaas, παρατάσσει μια γραμμή ιδεολογημάτων για την υποστήριξη της θεωρίας του η αναλυτική παράθεση των οποίων δεν είναι της παρούσης. Παρακάτω παρατίθεται ένα κομμάτι απ’ τα γραπτά του το οποίο μάλλον αποτελεί αφετηρία πολλών από τις απόψεις του:

"Urbanism doesn't exist. It is only an ideology in Marx's sense of the word. Architecture really exists, like Coca-Cola: Though coated with ideology, it is a real production, falsely satisfying a falsified need. Urbanism is comparable to the advertising propagated around Coca-Cola - pure spectacular ideology. Modern capitalism which organised the reduction of all social life to a spectacle, is incapable of presenting any spectacle other than that of our own alienation. Its urbanistic dream is its masterpiece." (Rem Koolhaas and Bruce Mau: S,M,L,XL, 1995)

Στην “generic city” η ομογενοποίηση και η εξάλειψη οποιασδήποτε μορφής ταυτότητας (πολιτισμικής ή άλλης) είναι ευκταία. Ο ίδιος ο Koolhaas υποστηρίζει (και δεν είναι ο μόνος αφού η παρακάτω θέση μοιάζει αληθής) ότι οι συλλογικές ανάγκες χάθηκαν όπως χάθηκε και η δυνατότητα των κοινωνιών να δημιουργούν τέτοιες και τη θέση τους πήραν οι ατομικές οι οποίες απλά πρέπει να φιλοξενηθούν στον ίδιο χώρο. Ποιος είναι λοιπόν ο στόχος; Να τραβηχτεί από τα μαλλιά η παρούσα κατάσταση με την αθρόα δημιουργία “generic” πόλεων ή να αφήσουμε τον Άνθρωπο να συμμετάσχει στη διαμόρφωση του αστικού φαινομένου το οποίο για τον Koolhaas μοιάζει να αποτελεί απλά ένα συνδυασμό δρόμων και κτιρίων;

Αρκετοί σήμερα παραμένουν ευχαριστημένοι που ο Le Corbusier απετράπη από την εφαρμογή του Plan Voisin για το κεντρικό Παρίσι. Έχω την εντύπωση ότι η Generic City του Koolhaas παρά τις όποιες ευγενείς προθέσεις των θιασωτών της θεωρίας, στη συνολική εφαρμογή της θα δώσει Gotham Cities και δε φτάνουν τα ιδεαλιστικά renderings για να με πείσουν για το αντίθετο. Πόσο υγειές και δόκιμο είναι να μεταφέρουμε τις αρχές και το ιδεολογικό υπόβαθρο της αρχιτεκτονικής των μεγάλων κτιρίων, των διεθνών γραφείων, των πριμαντόνων μα κυρίως του δολαρίου (το ευρώ δεν έχει δαιμονοποιηθεί ακόμα, θα έρθει και η σειρά του… σύντομα κατά πως φαίνεται…) στην πόλη;

4 comments:

Bl said...

Θεωρείς ότι το πρόβλημα εντοπίζεται στην πρόθεση της αναπτυξιακής εταιρίας για δημιουργία ενός τέτοιου οικιστικού συνόλου ή στην αντιμετώπιση του θέματος από τον Koolhaas;
Δεν νομίζω ότι μπορώ να πάρω ξεκάθαρη θέση, πριν τουλάχιστον διαβάσω τις απόψεις του Koolhaas αλλά γενικά δεν βρίσκω κατ' ανάγκη αρνητικό το όλο εγχείρημα.
Το Plan Voisin αφορούσε ένα υπάρχοντα αστικό ιστό και μάλιστα ιστορικό ενώ τώρα, αν κατάλαβα καλά, μιλάμε για ένα νησί που δεν υπάρχει ακόμα.
Επίσης είμαι της (ίσως ακραίας) άποψης ότι αφού έχουν τα χρήματα και την όρεξη στο Dubai, ας το επιχειρήσουν, πόσω δε μάλλον, αν μιλάμε για εκ του μηδενός δημιουργία που δεν καταστρέφει ότι κάλο υπάρχει από πίσω. Μπορεί το μακροπρόθεσμο αποτέλεσμα να είναι πολύ διαφορετικό από αυτό που προβλέπουμε.

Kostis_dds said...

Βασικά το πρόβλημα μου είναι με τη θεώρηση του Koolhaas για την πολεοδομία... Δεν έχουμε στις πόλεις μόνο τριτογενή τομέα παραγωγής. Κάποιος θα πρέπει να καθαρίζει τους ουρανοξύστες, να ψήνει καφέδες για τους γιάπηδες κλπ. Που θα ζουν αυτοί και σε τί συνθήκες. Κάναμε το νησάκι και γυρού γυρού φαβέλες σαν τη Μπραζίλια? Εγώ θα το καταλάβαινα πιο άνετα αν ο Koolhaas μετέφραζε μια ήδη διαμορφωμένη τάση έτσι σε μια ανενεργή βιομηχανική ζώνη στο εσωτερικό ενός συνεκτικού ιστού... τώρα από το απόλυτο μηδέν φτιάχνεις μια πόλη με κοινωνική υποδομή που δεν καλύπτει σε είδος το κοινωνικό σύνολο. Μέχρι τώρα συνήθως συναντάμε το πρόβλημα της "ποσότητας" της κοινωνικής υποδομής - ποτέ δε φτάνει για όλους - τώρα εξ αρχής δεν απευθύνεται σε όλους λες και κάποιοι είναι παιδιά ενός ανώτερου θεού. Γινε γιάπης ή ψόφα σε κανένα καταυλισμό στην έρημο?

Bl said...

Συμφωνώ με αυτό που λες. Ίσως τελικά το πρόβλημα να βρίσκεται στο γεγονός ότι μια επέμβαση τόσο μεγάλης κλίμακας ξεκινάει από το μηδέν και ο αρχιτέκτονας (θεός, που λέγαμε και σε παλαιότερα σχόλια) αποφασίζει ποιος είναι ο εκλεκτός και ποιος όχι. Σε άλλες περιπτώσεις παρόμοιων αστικών συνθηκών που δημιουργήθηκαν σταδιακά, βλέπε Manhattan, η κατάσταση είναι πιο ισορροπημένη.
Άρα μάλλον προκύπτει ότι δεν είναι εξ' αρχής το πολεοδομικό και αρχιτεκτονικό αποτέλεσμα προβληματικό ως ιδέα, αλλά η προσέγγιση του.

opn·· said...

Πολλές σκέψεις. Λίγος χρόνος. Συνχωρέστεμε για την αταξία

1.ΌΛο αυτό με μία λέξη, και δεν θέλω να κάνω τον έξυπνο.

Κλίμακα!

είναι ΕΚΤΟΣ ανθρώπινης κλίμακας.
και εδώ μπαίνει μια ενδιαφέρουσα ερώτηση,

2.πώς θα ήτανε οι πόλεις μας σήμερα αν δεν είχε εφευρεθεί το ασανσέρ, κοίνως αυτό που επέτρεπσε την κατακόρυφη ανάπτυξη;

(και συν τοις άλλης μετέτρεψε τα ρετιρέ στα ακριβά διαμερίσματα και τα των πρώτων ορόφων σε πιο φθηνά! ενώ ήταν ανάποδα μέχρι τότες!)

3. η τελευταία φωτογραφία έχει τρομερή ομοιότητα με την προταση του Roak (κάτι σαν τον F.LLOYD WRIGHT)στην ταινία THE FOUNTAINHEAD


Ορέστης