Jean Nouvel - Pritzker Prize 2008

Στον γνωστό Γάλλο αρχιτέκτονα Jean Nouvel απονεμήθηκε το βραβείο Pritzker για το έτος 2008. Για πλήρη ενημέρωση απευθυνθείτε στα εξής: L.A. Times, Time Magazine, New York Times, The Pritzker Architecture Prize.

Διαφανές σκυρόδεμα

Κενό και πλήρες. Από την πρώτη στιγμή που μπήκαμε στη σχολή και αρχίσαμε να σχεδιάζουμε, για κενό και πλήρες μας λέγανε. Αντιφατικές έννοιες. Το κενό αφήνει το φως να περνά το πλήρες το εμποδίζει. Ή μήπως όχι;

Ο Aron Losonczi, ένας 27χρονος, σήμερα, αρχιτέκτονας από το Csongrad της Ουγγαρίας, μάλλον είχε διαφορετική άποψη. Κατά τη διάρκεια των σπουδών του στο Royal University College of Fine Arts στην Στοκχόλμη της Σουηδίας, οραματίστηκε και κατασκεύασε ένα νέο καινοτόμο υλικό το οποίο ονόμασε LitraCon, από το Light-transmitting Concrete.

Πρόκειται για ένα μείγμα οπτικών υάλινων ινών και τσιμέντου. Το ποσοστό των ινών κυμαίνεται στο 4 με 5%. Η υφή του είναι όμοια με αυτή του τυπικού σκυροδέματος. Η όψη ενός τοίχου φτιαγμένου από LiTraCon δίνει την εντύπωση ενός αδιαπέραστου όγκου από τυπικό σκυρόδεμα, ενώ στην πραγματικότητα, αποκτά μία διαφάνεια ικανή να δώσει οπτική εντύπωση του εξωτερικού κόσμου, για παράδειγμα το περίγραμμα της σκιάς ενός δέντρου, από την άλλη μεριά του τοίχου.

Στην θεωρία, ένας τοίχος φτιαγμένος από Litracon, μπορεί να είναι δύο μέτρα σε πάχος. Οι ίνες μπορούν να λειτουργούν με ελάχιστη απώλεια φωτός μέχρι 20 μέτρα. Φέροντα στοιχεία μπορούν επίσης να κατασκευαστούν, καθώς οι ίνες γυαλιού δεν έχουν σημαντικά αρνητική επίπτωση στην θλιπτική αντοχή του σκυροδέματος. Τα δομικά στοιχεία μπορούν να παραχθούν σε διάφορα μεγέθη και επίσης να συμπεριλάβουν θερμομόνωση.

Από τις πρώτες εγκαταστάσεις στις οποίες χρησιμοποιήθηκε το νέο υλικό είναι η «Europe Gate», ένα γλυπτό ύψους 4 μέτρων κατασκευασμένο από κομμάτια LiTraCon, το οποίο εγκαταστάθηκε το 2004 με την αφορμή της ένταξης της Ουγγαρίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Το προϊόν βραβεύτηκε με το γερμανικό «Red Dot 2005 Design Award» και στη συνέχεια πλήθος άλλων βραβείων.

Δείτε: www.litracon.hu

Γέλιο μεγάλου μήκους

Βρήκα προ ημερών μια συλλογή του περιοδικού "Μετρο" με ατάκες του ελληνικού κινηματογράφου με τίτλο "Γέλιο Μεγάλου Μήκους"

...Βέγγος, Σταυρίδης, Παπαγιαννόπουλος, Κωσταντάρας, Φωτόπουλος, Γκιωνάκης, Αυλωνίτης, Ηλιόπουλος, Χατζηχρήστος... Πολύ γέλιο!!!

Έτσι όπως το έγραψα σαν διαφήμιση δεκαετίας του '60 ακούγεται... αρά καλά είναι...

Ένα δείγμα:



Όλη η συλλογή εδώ

Masterplan of Waterfront City - Dubai, OMA

Η αναπτυξιακή εταιρεία Nakheel ανέθεσε στις αρχές του 2007 στο OMA το σχεδιασμό ενός οικιστικού συνόλου υψηλής πυκνότητας πλήρως απαλλαγμένου από την εξάρτηση του Ι.Χ. αυτοκινήτου. Στις αρχές Μαρτίου 2008 δημοσιεύτηκαν τα αποτελέσματα της δουλείας του γραφείου η οποία προβλέπει τη δημιουργία ενός τετράγωνου τεχνητού νησιού στα δυτικά του Dubai με την προβλεπόμενη οικιστική του πυκνότητα να πλησιάζει αυτή του Manhattan. Στόχος είναι να αποτελέσει η εν λόγω περιοχή, η οποία έχει έκταση 11.800m2 έναν δυναμικό πυρήνα ανάπτυξης για την ευρύτερη περιοχή, η οποία σ’ αυτή τη φάση του σχεδιασμού έχει έκταση 140.000.000m2.

Φαίνεται πως ο Koolhaas βρήκε στα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα την ευκαιρία να εφαρμόσει στην πράξη τη θεωρία του για την “generic city” (δεν ξέρω πώς θα μπορούσε να μεταφραστεί επαρκώς στα ελληνικά ο όρος “generic” όπως τον χρησιμοποιεί ο Koolhaas) στην οποία κυρίαρχη κτιριακή τυπολογία είναι ο ουρανοξύστης. Βέβαια, για να μην τον αδικήσουμε τελείως, πρέπει να πούμε ότι πίσω από ένα αστικό τοπίο με φυτεμένους ουρανοξύστες, ο Koolhaas, παρατάσσει μια γραμμή ιδεολογημάτων για την υποστήριξη της θεωρίας του η αναλυτική παράθεση των οποίων δεν είναι της παρούσης. Παρακάτω παρατίθεται ένα κομμάτι απ’ τα γραπτά του το οποίο μάλλον αποτελεί αφετηρία πολλών από τις απόψεις του:

"Urbanism doesn't exist. It is only an ideology in Marx's sense of the word. Architecture really exists, like Coca-Cola: Though coated with ideology, it is a real production, falsely satisfying a falsified need. Urbanism is comparable to the advertising propagated around Coca-Cola - pure spectacular ideology. Modern capitalism which organised the reduction of all social life to a spectacle, is incapable of presenting any spectacle other than that of our own alienation. Its urbanistic dream is its masterpiece." (Rem Koolhaas and Bruce Mau: S,M,L,XL, 1995)

Στην “generic city” η ομογενοποίηση και η εξάλειψη οποιασδήποτε μορφής ταυτότητας (πολιτισμικής ή άλλης) είναι ευκταία. Ο ίδιος ο Koolhaas υποστηρίζει (και δεν είναι ο μόνος αφού η παρακάτω θέση μοιάζει αληθής) ότι οι συλλογικές ανάγκες χάθηκαν όπως χάθηκε και η δυνατότητα των κοινωνιών να δημιουργούν τέτοιες και τη θέση τους πήραν οι ατομικές οι οποίες απλά πρέπει να φιλοξενηθούν στον ίδιο χώρο. Ποιος είναι λοιπόν ο στόχος; Να τραβηχτεί από τα μαλλιά η παρούσα κατάσταση με την αθρόα δημιουργία “generic” πόλεων ή να αφήσουμε τον Άνθρωπο να συμμετάσχει στη διαμόρφωση του αστικού φαινομένου το οποίο για τον Koolhaas μοιάζει να αποτελεί απλά ένα συνδυασμό δρόμων και κτιρίων;

Αρκετοί σήμερα παραμένουν ευχαριστημένοι που ο Le Corbusier απετράπη από την εφαρμογή του Plan Voisin για το κεντρικό Παρίσι. Έχω την εντύπωση ότι η Generic City του Koolhaas παρά τις όποιες ευγενείς προθέσεις των θιασωτών της θεωρίας, στη συνολική εφαρμογή της θα δώσει Gotham Cities και δε φτάνουν τα ιδεαλιστικά renderings για να με πείσουν για το αντίθετο. Πόσο υγειές και δόκιμο είναι να μεταφέρουμε τις αρχές και το ιδεολογικό υπόβαθρο της αρχιτεκτονικής των μεγάλων κτιρίων, των διεθνών γραφείων, των πριμαντόνων μα κυρίως του δολαρίου (το ευρώ δεν έχει δαιμονοποιηθεί ακόμα, θα έρθει και η σειρά του… σύντομα κατά πως φαίνεται…) στην πόλη;

Peter Nalitch - Guitar

Ε, εντάξει... αν σας άρεσε μην πάτε να το ζητήσετε και από κανένα δισκοπωλείο γιατί δεν θα το βρείτε... μην τα θέλουμε κι όλα δικά μας, αρκεστείτε στο mp3 ή στο εξαιρετικό video clip.

Να 'ναι καλά ο petrucci που μας ξεστράβωσε.

Δ. Αρεοπαγίτου - Προκήρυξη Διαγωνισμού Ιδεών

Για λεπτομέρειες εδώ.

Μας πήραν τη Μακεδονία... θα μας πάρουν και το σουβλάκι, τώρα;;;

Προ ημερών (καθαρά Τρίτη πρέπει να ήταν) άνοιξα το πρωί την τηλεόραση και έπεσα πάνω στον Παπαδάκη. Ο οποίος Παπαδάκης είχε καλεσμένη μια κυρία που εκείνη τη στιγμή εξηγούσε μία μέθοδο αυτοσχέδιας γαστρονομικής δημιουργίας με τίτλο «σουβλάκια από χταπόδι». Περίμενα κι εγώ ο κακόμοιρος να την δω να περνάει κομμάτια χταποδιού πάνω σε ένα ξυλάκι για να τα ψήσει κι αντί για αυτό την είδα με τρόμο να φτιάχνει αυτό που στην Αθήνα ονομάζουν «σουβλάκι», δηλαδή ένα πιτόγυρο! Ή μάλλον πιτοχτάποδο… Η αθεόφοβη έβαζε και ταραμοσαλάτα! Αλλά αυτό είναι άλλο θέμα και δεν αφορά την παρούσα ανάρτηση...

Προκύπτει ένα μέγιστο θέμα το οποίο το ελληνικά ΜΜΕ επιμελώς αποκρύπτουν από την κοινή γνώμη (καθότι είναι όλα αθηναϊκά).

Από πότε κατοχυρώθηκε συνταγματικά το δικαίωμα να ονομάζεται ο γύρος, το πιτόγυρο, το "πίτα-γύρο απ' όλα", (άντε και σε ψωμάκι), ΣΟΥΒΛΑΚΙ? Αν το προσεγγίσουμε ετυμολογικά προκύπτει ότι σουβλάκι σημαίνει μικρή σούβλα - κομμάτια κρέατος (άντε και χταποδιού, ιερόσυλοι!) περασμένα και ψημένα πάνω σε μικρή σούβλα - σουβλάκι. Δεν συντάσσεται γραμματικά, λογικά, λεξιλογικά ή δεν ξέρω τι άλλο το "ένα σουβλάκι με γύρο και με απ' όλα..." ...Κι αν θες να φας σουβλάκι σε πίτα? Καλαμάκια και αηδίες δεν θέλω. Νομίζω ότι καταλήγουμε σε λογικό σφάλμα.

Επειδή όμως είμαι μετριοπαθής και δεν θα ήθελα άρνηθω τελείως την ονομασία "σουβλάκι" από τους φίλους Αθηναίους και τους κάτω από το αυλάκι λοιπούς Έλληνες, προτείνω μέσα από διάλογο να προκύψει μια σύνθετη ονομασία για αυτό που ονομάζουμε γύρο σε πίτα και όχι σουβλάκι (απ' ν Λάρ'σα κι απάν').

Σας παραπέμπω στη δημοσκόπηση του παρόντος blog...

Alain de Botton - "Η Αρχιτεκτονική της Ευτυχίας"

Ανεπιφύλακτα προτείνω σε αρχιτέκτονες και μη την έστω διαγώνια ανάγνωση του βιβλίου “H Αρχιτεκτονική της Ευτυχίας” του Alain de Botton. Μέσα στις σελίδες του βιβλίου μπορεί κανείς να βρει πατήματα για σκέψη και όμορφα λόγια για να περιγράψει τα κακώς ή καλώς κείμενα. Αναγνωρίζοντας το ρόλο της αρχιτεκτονικής στην καθημερινή ζωή, προτείνει μια νέα αντιμετώπιση, ενώ παράλληλα περιγράφει αυτές προηγούμενων καιρών, σε μια προσπάθεια να «εκπαιδεύσει» τους αναγνώστες στη θέαση και στην κριτική της αρχιτεκτονικής.

Παρακάτω παραθέτω ένα κομμάτι από το βιβλίο το οποίο προσωπικά με ταρακούνησε λιγάκι παραπάνω από άλλα. Δεν την ασπάστηκα ούτε την απέρριψα την άποψη που παρατίθεται αλλά σίγουρα θέλω να τη συζητήσω.

«Παρ’ όλο που τείνουμε να πιστεύουμε, τόσο στην αρχιτεκτονική όσο και στη λογοτεχνία, ότι ένα σημαντικό έργο πρέπει να είναι περίπλοκο, πολλά από τα κτίρια που μας γοητεύουν είναι απροσδόκητα απλά, ακόμη και επαναλαμβανόμενα ως προς το σχέδιό τους. Τα μαγευτικά σπίτια στο Bloomsbury ή οι πολυκατοικίες στο κεντρικό Παρίσι έχουν κατασκευαστεί σύμφωνα με ένα αμετάβλητο και ιδιαίτερα απλό μοτίβο που κάποτε προδιαγραφόταν στους εντυπωσιακούς δημοτικούς οικιστικούς κώδικες. Για ολόκληρες γενιές οι κώδικες αυτοί απέτρεπαν τη χρήση φαντασίας από την πλευρά των αρχιτεκτόνων˙ τους ανάγκαζαν να χρησιμοποιούν μια περιορισμένη ποικιλία αποδεκτών υλικών και σχημάτων και, όπως ο θεσμός του γάμου, περιόριζαν την επιλογή ώστε να επιτευχθεί η ικανοποίηση του ελέγχου.
Το γεγονός ότι οι οικιστικού κώδικες έχουν εξαφανιστεί από πολλές πόλεις μαζί με τα λιτά διατεταγμένα αλλά επαρκή κτίσματα μπορεί να αποδοθεί σε ένα διεστραμμένο δόγμα που κυριάρχησε στο αρχιτεκτονικό επάγγελμα κατά τη διάρκεια της ρομαντικής περιόδου: η πίστη στην απαραίτητη σύνδεση αρχιτεκτονικού μεγαλείου και πρωτοτυπίας. Κατά τη διάρκεια του 19ου αιώνα, οι αρχιτέκτονες κατέληξαν να ανταμείβονται σύμφωνα με τη μοναδικότητα της δουλείας τους, με αποτέλεσμα η κατασκευή ενός νέου σπιτιού ή γραφείου με βάση κάποια οικεία φόρμα να αποτελεί γεγονός σχεδόν το ίδιο ευτελές με τη λογοκλοπή ενός μυθιστορήματος ή ενός ποιήματος.

Η έμφαση αυτή στην ατομική ικανότητα είχε το ακούσιο αποτέλεσμα να διαρρήξει τον προσεκτικά υφασμένο ιστό των πόλεων. «Δεν περνάει ούτε μέρα χωρίς να απαιτείται από τους αρχιτέκτονές μας να είναι πρωτότυποι και να εφευρίσκουν ένα νέο στιλ» παρατηρούσε ο John Ruskin το 1849, ζαλισμένος από την ξαφνική απώλεια της οπτικής αρμονίας. Τι θα μπορούσε να είναι πιο επιζήμιο, αναρωτήθηκε, από την πίστη, πως “μία νέα αρχιτεκτονική θα εφευρίσκεται από την αρχή κάθε φορά που χτίζουμε ένα πτωχοκομείο ή μια εκκλησία;” Πρότεινε η αρχιτεκτονική να αποτελεί έργο “μίας σχολής, έτσι ώστε από την αγροικία ως το ανάκτορο και από το παρεκκλήσι ως τη βασιλική κάθε χαρακτηριστικό της αρχιτεκτονικής του έθνους να είναι διαδεδομένο όσο ή γλώσσα ή το νόμισμά του”. Μισό αιώνα αργότερα και σε παρόμοιο ύφος, ο Adolf Loos έκανε έκκληση στους αρχιτέκτονες να αφήσουν στην άκρη τις ατομικές τους φιλοδοξίες για χάρη της συλλογικής συνοχής: “Η καλύτερη φόρμα υπάρχει ήδη και κανείς δε θα ‘πρεπε να φοβάται να τη χρησιμοποιήσει, ακόμη κι αν η βασική ιδέα προέρχεται από κάποιον άλλο. Δεν πρόκειται να μας δημοσιεύσει το Deutsche Kunst und Dekoration ούτε πρόκειται να γίνουμε καθηγητές εφαρμοσμένης τέχνης, αλλά θα έχουμε υπηρετήσει τους εαυτούς μας, την εποχή μας, το έθνος μας και την ανθρωπότητα στο μέγιστο των δυνατοτήτων μας”.

Λίγοι αρχιτέκτονες τον άκουσαν. Η ανάθεση της κατασκευής ενός σπιτιού ή ενός γραφείου παραμένει μια ευκαιρία για επανεξέταση ακόμη και των βασικών αρχών σχεδιασμού του πλαισίου ενός παραθύρου ή μιας εξώπορτας. Αλλά ένας αρχιτέκτονας με πρόθεση να κάνει κάτι διαφορετικό μπορεί τελικά να δημιουργήσει τα ίδια προβλήματα με έναν υπερεπινοητικό πιλότο ή γιατρό. Όσο σημαντική κι αν είναι η πρωτοτυπία σε ορισμένους κλάδους, ο περιορισμός και η προσκόλληση στη διαδικασία προβάλλουν ως οι πλέον σημαντικές αρετές σε πάρα πολλούς άλλους. Καθώς στρίβουμε στη γωνία ενός δρόμου, σπάνια ευχόμαστε να εκπλαγούμε από κάποια καινοτομία. Απαιτούμε συνέπεια από τα κτίρια μας, γιατί εμείς οι ίδιοι βρισκόμαστε συχνά στα πρόθυρα του αποπροσανατολισμού και του παροξυσμού. Έχουμε ανάγκη την πειθαρχία που προσφέρει η ομοιότητα, όπως ακριβώς τα παιδιά έχουν ανάγκη να πέφτουν για ύπνο σε συγκεκριμένη ώρα και να τρώνε οικείες, μαλακές τροφές. Αξιώνουμε από το περιβάλλον μας να ενεργεί ως φύλακας μιας ηρεμίας κι ενός προσανατολισμού που τα θεωρούμε επισφαλή. Οι αρχιτέκτονες που μας ωφελούν περισσότερο ίσως είναι εκείνοι που επιδεικνύοντας αρκετή γενναιοδωρία, αφήνουν στην άκρη τη διεκδίκηση του τίτλου της ευφυΐας προκειμένου να αφοσιωθούν στην κατασκευή κομψών αλλά ως επί το πλείστον τετριμμένων κουτιών. Η αρχιτεκτονική θα ‘πρεπε να έχει το σθένος και την ευγένεια να είναι ελαφρώς βαρετή».

Μουσείο Φωτογραφίας Θεσσαλονίκης - Σωτήρης Δανέζης

Στα πλαίσια του 10ου Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ, εγκαινιάστηκαν το Σάββατο που μας πέρασε δύο εκθέσεις στο Μουσείο Φωτογραφίας Θεσσαλονίκης. Η πρώτη περιλαμβάνει φωτογραφίες του Σωτήρη Δανέζη και έχει τίτλο "Ένα δευτερόλεπτο σιωπής".

"Λένε ότι η πιο ηχηρή κραυγή είναι η σιωπή, ότι με τη σιωπή μπορείς να πεις περισσότερα από τα λόγια, ότι μόνο στη σιωπή παύεις να περιγράφεις κι αρχίζεις να βιώνεις. Η έκθεση φωτογραφίας του Σωτήρη Δανέζη μέσα από 25 φωτογραφικά καρέ, μας προτρέπει να σταματήσουμε να σωπαίνουμε μπροστά στην ανθρώπινη θηριωδία και βαρβαρότητα."

Η δεύτερη έκθεση που θα φιλοξενηθεί αυτή την εβδομάδα στο Μουσείο Φωτογραφίας ονομάζεται "Ανασυγκροτώντας το Αφγανιστάν" και πρόκειται για την ομαδική έκθεση 19 γνωστών φωτογράφων που πραγματεύονται με τα έργα τους την προσπάθεια του αφγανικού λαού να ορθοποδήσει μετά τη θηριωδία του πολέμου. Η έκθεση πραγματοποιείται σε συνεργασία με την Καναδική Πρεσβεία.

Ο Renzo Piano σχεδιάζει για την Αθήνα...

Άλλο ένα βήμα μπροστά κάνει η ελληνική πρωτεύουσα στον τομέα της αρχιτεκτονικής μετά την οριστικοποίηση της συνεργασίας του Ιδρύματος Νιάρχου με τον Renzo Piano για το σχεδιασμό του Πολιτιστικού και Εκπαιδευτικού Πάρκου του Ιδρύματος στο Δέλτα Φαλήρου. Περισσότερες λεπτομέρειες στο άρθρο του Δημήτρη Ρηγόπουλου στην Καθημερινή της Κυριακής 2.3.08.

The Oligarchitects

Αυτή η ανάρτηση είναι μια παραπομπή στο άρθρο του Tom Dyckhoff στην εφημερίδα Times του Λονδίνου το οποίο αφορά στη σχέση της αρχιτεκτονικής και κατ' επέκταση των αρχιτεκτόνων με την εξουσία. Στο άρθρο αυτό ασκείται κριτική στους "starchitects" οι οποίοι σχεδιάζουν τα σύγχρονα σύμβολα των ολοκληρωτικών καθεστώτων ανά τον κόσμο αδιαφορώντας για το ιδεολογικό υπόβαθρο των εργοδοτών τους... Διαβάστε το και βγάλτε μόνοι σας τα συμπεράσματά σας. Προσωπικά δεν μπορώ να παραβλέψω την ειρωνεία που γεννάται όταν ένας Βρετανός μιλά για σύμβολα της ολιγαρχίας και για απολυταρχισμό (και δεν εννοώ βέβαια τη βασίλισσά τους...).